Geleceğin Gıdalarını Üretmek Ne Kadar Zor?

Son 25 yılda küresel nüfus artışı 3 kat hıza ulaşmış durumdadır. Artışın bu hızla devam etmesi durumunda 2050 yılında dünya nüfusunun 9 milyara ulaşması bekleniyor. Nüfus arttıkça doğal olarak insanların gıdaya talebi de artıyor. Bu talebi karşılamak için gıda üretim kapasitesini de %70 artırmak gerekiyor. Peki günümüz şartlarında kapasiteyi arttırmak mümkün mü?

Protein Kaynakları Sürdürülemez Durumda

Hayvancılık sektörünün de büyümesi beraberinde çevresel etkiler ve hayvan refahıyla ilgili etik endişelerin artmasına sebep olmaktadır. Birincil protein kaynağı olan et ve et ürünlerine olan ihtiyacın azaltılabilmesi için alternatif protein kaynakları aranmaktadır. Alternatif protein kaynaklarının bulunması iyi bir çözüm yolu iken yüzyıllar süregelen tüketim alışkanlıklarını değiştirmek de bir o kadar zor olacaktır. Bu nedenle alternatif kaynakların yanı sıra hayvan refahının sağlanması için çalışmalar yapılmalı ve mevcut üretim teknolojilerinin yenilikçi yeşil üretim teknolojilerine dönüşmesi gerekmektedir.

Modern toplum gıda kaynaklarıyla ilgili bazı önemli zorluklarla karşı karşıyadır. Bu zorluklar arasında gezegene zarar vermeden büyüyen küresel nüfusu beslemek, beslenmeyle ilişkili kronik hastalıkların yükselişiyle mücadele etmek ve gelişmekte olan ülkelerin belirli bölgelerinde hala hüküm süren güvenilir gıdaya erişim sorunuyla mücadele yer almaktadır. Gıda ve tarım bilimlerinin geniş alt disiplinlerinde gıda üretimini ve beslenme şeklimizi değiştiren önemli bilimsel ve teknolojik ilerlemeler kaydedilmektedir. Ancak bu ilerlemelerin benimsenebilmeleri için halk, politika yapıcılar ve yerel üreticiler gibi diğer paydaşlarla da ilişki kurulmalıdır.

Alternatif gıda kaynakları ve yeni üretim teknolojileri, gelecekte ortaya çıkmasından büyük endişe duyulan kıtlık tehlikesine karşı insanları alışılmışın dışında yeni besin kaynaklarından yararlanmaya ve mevcut kaynakları sürdürülebilir hale getirmeye yöneltmektedir.

Gıda Bilimi ve Geleceğin Gıdaları

Alternatif protein gıda kaynaklarının ve bunların türetilmiş bileşenlerinin kullanılmasındaki en büyük engellerden biri, gıdalara yapı ve doku gibi nitelikler kazandırma yetenekleridir. Bunu aşabilmek için işleme koşullarının bitki protein matrislerinin sindirilebilirliği üzerindeki etkisini anlamaya odaklanmak gerekir. Bitkilerden ve daha yaygın olarak alternatif kaynaklardan elde edilen proteinlerin genel kalitesinin, yalnızca proses yetenekleri açısından değil, aynı zamanda beslenme açısından da iyileştirilmesi gerekmektedir.

Gıda endüstrisi sentetik biyolojideki gelişmelerle de dönüşmektedir. Gıda bilimiyle etkili kombinasyonu sonucunda mevcut gıda güvenliği ve beslenme sorunlarını çözmektedir. Fakat geleneksel gıda teknolojisiyle ilişkili sürdürülebilirlik sorunlarının da üstesinden gelmek için önemli bir yöntemdir. Geleceğin gıdalarında sentetik biyoloji teknolojisiyle kaynak dönüşüm verimliliği arttırılırken, geleneksel tarım ve hayvancılığın dezavantajlarından da kurtulmak mümkündür.

Hücresel sentez yoluyla gıda üretim kapasitesi artacak, pestisit kalıntıları ve gıda alerjenleri olmadan mevcut tarım ürünlerini üretmenin yolu açılacaktır. Ancak geleceğin gıdalarında uygulanmasının önünde birçok teknik zorluk vardır. Sentetik biyoloji ve genetik araçların geliştirilmesi, mikrobiyal bazlı gıdaların dönüştürülmesi ve güçlendirilmesi için stratejiler oluşturulsa da mikroorganizmaların metabolik ağı karmaşıktır. Hedef ürünlerin sentezinde verimlilik için hücre fabrikalarının dinamik olarak nasıl kontrol edileceği çözülmesi gereken önemli bir sorundur.

Geleceğin Gıdalarını Nasıl Üretebiliriz?

• Akademisyenlerin sentetik biyoloji alanında uzmanlaşması sağlanmalı, Ulusal Gıda Akademisi bünyesine Sentetik Biyoloji Ar-Ge Laboratuvarı ve gerekli tüm altyapı kurulmalı

• Sentetik biyoloji ve alternatif protein kaynaklarının geliştirilmesi için yasal mevzuat hazırlanmalı

• Yeni gıdalar için yasal mevzuat hazırlanmalı

• Hayvancılık gözden geçirmeli ve illere göre planlanmalı

• Fonksiyonel gıdaların üretimi ve Ar-Ge çalışmaları arttırılmalı

• Bitki bazlı gıda üretimi gerçekleştirecek işletmelere akademik destek sağlanmalı